{"id":5958,"date":"2021-04-08T11:23:25","date_gmt":"2021-04-08T05:53:25","guid":{"rendered":"https:\/\/alltrickinfo.in\/?p=5958"},"modified":"2021-04-08T11:23:38","modified_gmt":"2021-04-08T05:53:38","slug":"input-device-kya-hai-computer-ke-input-device","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/gyanganga.in\/input-device-kya-hai-computer-ke-input-device\/","title":{"rendered":"\u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u094d\u092f\u093e \u0939\u0948 ? \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u0947 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u094c\u0928 \u0938\u0947 \u0939\u0948"},"content":{"rendered":"\n
\u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u090f\u0915 \u0907\u0932\u0947\u0915\u094d\u091f\u094d\u0930\u0949\u0928\u093f\u0915 \u092e\u0936\u0940\u0928 \u0939\u0948 \u091c\u094b \u0921\u093e\u091f\u093e \u0924\u0925\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0926\u0947\u0936\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0947 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u0932\u0947\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0921\u093e\u091f\u093e \u0915\u094b \u0928\u093f\u0930\u094d\u0926\u0947\u0936\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0938\u093e\u0930 \u092a\u094d\u0930\u094b\u0938\u0947\u0938 \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u092a\u0930\u093f\u0923\u093e\u092e \u0915\u094b \u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f \u0915\u0947 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u092a\u094d\u0930\u0938\u094d\u0924\u0941\u0924 \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0902, \u0938\u092d\u0940 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0924\u0925\u093e \u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u094b\u0928\u093e \u091c\u0930\u0942\u0930\u0940 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0921\u093e\u091f\u093e \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u093e \u0915\u093e\u092e \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u0930\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0914\u0930 \u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f \u092a\u094d\u0930\u0926\u0930\u094d\u0936\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u093e \u0915\u093e\u092e \u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u0930\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n
\u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0921\u093e\u091f\u093e \u0915\u0908 \u0924\u0930\u0939 \u0938\u0947 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0924\u0925\u093e \u092f\u0939 \u0921\u093e\u091f\u093e \u0915\u0908 \u0905\u0932\u0917-\u0905\u0932\u0917 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u093e \u0939\u094b \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948 \u091c\u0948\u0938\u0947 \u0915\u093f \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930<\/a> \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0921\u093e\u091f\u093e \u091f\u0947\u0915\u094d\u0938\u094d\u091f \u092d\u0940 \u0939\u094b \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948, \u092b\u094b\u091f\u094b\u0917\u094d\u0930\u093e\u092b\u0940 \u0939\u094b \u0938\u0915\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0927\u094d\u0935\u0928\u093f \u092d\u0940 \u0939\u094b \u0938\u0915\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u092b\u093f\u0902\u0917\u0930\u092a\u094d\u0930\u093f\u0902\u091f \u092d\u0940 \u0939\u094b \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948.<\/p>\n\n\n\n \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \/ Computer Kitne Prakar Ke Hote Hain ?<\/a><\/p>\n\n\n\n \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u094b \u0938\u0930\u0932 \u0930\u0942\u092a \u0938\u0947 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u092a\u094d\u0930\u0926\u093e\u0928 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u092a\u094d\u0930\u093e\u0930\u0902\u092d \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0939\u0941\u0924 \u0938\u092e\u0938\u094d\u092f\u093e \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0925\u0940 \u091c\u092c \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u0940 \u0936\u0941\u0930\u0941\u0906\u0924 \u0939\u0941\u0908 \u0925\u0940 \u0924\u094b \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0921\u093e\u091f\u093e \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0915\u094b\u0908 \u092d\u0940 \u0935\u093f\u0936\u0947\u0937 \u0909\u092a\u0915\u0930\u0923 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u092c\u0928\u093e\u090f \u0917\u090f \u0925\u0947, \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u094b \u091c\u094b \u092d\u0940 \u0938\u0942\u091a\u0928\u093e \u092f\u093e \u092b\u093f\u0930 \u0921\u0947\u091f\u093e \u0926\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0925\u093e \u0935\u0939 \u0938\u0940\u0927\u0947 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u0940 \u092d\u093e\u0937\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0939\u0940 \u0932\u093f\u0916\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0925\u093e, \u0924\u0925\u093e \u0909\u0938\u0915\u0947 \u092c\u093e\u0926 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0924\u0925\u093e \u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f \u0915\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0915\u0943\u0924\u093f \u092c\u0926\u0932\u0940 \u0917\u0908 \u0914\u0930 \u0910\u0938\u0940 \u0924\u0915\u0928\u0940\u0915 \u0935\u093f\u0915\u0938\u093f\u0924 \u0915\u0940 \u0917\u0908 \u091c\u094b \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u092a\u094d\u0930\u092f\u094b\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0906\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0947 \u0905\u0902\u0915\u094b\u0902 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0915\u0947\u0924\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0935\u093f\u0936\u0947\u0937 \u0915\u094b\u0921 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0930\u093f\u0935\u0930\u094d\u0924\u093f\u0924 \u0915\u0930 \u0926\u0947\u0924\u0940 \u0924\u0925\u093e \u092b\u093f\u0930 \u092f\u0939 \u0915\u094b\u0921 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u0940 \u092d\u093e\u0937\u093e \u092e\u0924\u0932\u092c \u0915\u093f \u092c\u093e\u0907\u0928\u0930\u0940 \u092d\u093e\u0937\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0905\u0928\u0941\u0935\u093e\u0926\u093f\u0924 \u0915\u0930 \u0926\u093f\u090f \u091c\u093e\u0924\u0947 \u0925\u0947.<\/p>\n\n\n\n \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0910\u0938\u0947 \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u093f\u0928\u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0924\u0915 \u0921\u093e\u091f\u093e \u0924\u0925\u093e \u0938\u0942\u091a\u0928\u093e\u0913\u0902 \u0915\u094b \u092a\u0939\u0941\u0902\u091a\u093e\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f\u0924\u0903 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0926\u094b \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u0947 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u092f\u0939 \u0910\u0938\u0947 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u094b \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0905\u0928\u093f\u0935\u093e\u0930\u094d\u092f \u0930\u0942\u092a \u0938\u0947 \u0909\u092a\u0932\u092c\u094d\u0927 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0914\u0930 \u0907\u0928\u0915\u0947 \u092c\u093f\u0928\u093e \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u094b \u0938\u0930\u0932\u0924\u093e \u0938\u0947 \u091a\u0932\u093e\u092f\u093e \u0928\u0939\u0940\u0902 \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u094d\u0930\u093e\u0907\u092e\u0930\u0940 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u092e\u093e\u0909\u0938 \u0924\u0925\u093e \u0915\u0940\u092c\u094b\u0930\u094d\u0921 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0907\u0928\u0915\u0947 \u092c\u093f\u0928\u093e \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0905\u0927\u0942\u0930\u093e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u094b \u091a\u0932\u093e\u092f\u093e \u0928\u0939\u0940\u0902 \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948.<\/p>\n\n\n\n \u092f\u0939 \u0910\u0938\u0947 \u0909\u092a\u0915\u0930\u0923 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u093f\u0928\u0915\u0947 \u092c\u093f\u0928\u093e \u0924\u094b \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u094b \u091a\u0932\u093e\u092f\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948 \u092a\u0930\u0902\u0924\u0941 \u0915\u0941\u091b \u0935\u093f\u0936\u0947\u0937 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u093e \u0921\u093e\u091f\u093e \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0907\u0928\u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0947\u0915\u0947\u0902\u0921\u0930\u0940 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0915\u0948\u0928\u0930, \u0932\u093e\u0907\u091f \u092a\u0947\u0928, \u091c\u0949\u092f\u0938\u094d\u091f\u093f\u0915 \u0907\u0924\u094d\u092f\u093e\u0926\u093f \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u0915\u0941\u091b \u0909\u092a\u0915\u0930\u0923 \u0910\u0938\u0947 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u094b \u0921\u093e\u091f\u093e \u0915\u094b \u0938\u093f\u0930\u094d\u092b \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0907\u0928\u094d\u0939\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902, \u0915\u0941\u091b \u0909\u092a\u0915\u0930\u0923 \u0910\u0938\u0947 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u094b \u0921\u093e\u091f\u093e \u0915\u094b \u0938\u093f\u0930\u094d\u092b \u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0907\u0928\u0915\u094b \u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0914\u0930 \u0915\u0941\u091b \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0910\u0938\u0947 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u094b \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0924\u0925\u093e \u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0907\u0928\u094d\u0939\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f\/\u0906\u0909\u091f\u092a\u0941\u091f (I\/O) \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0921\u093e\u091f\u093e \u0905\u0932\u0917-\u0905\u0932\u0917 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u093e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0907\u0938\u0940 \u0924\u0930\u0939 \u0938\u0947 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u092d\u0940 \u0905\u0932\u0917-\u0905\u0932\u0917 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u0947 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0939\u092e \u092f\u0939\u093e\u0902 \u092a\u0930 \u092c\u0939\u0941\u0924 \u091c\u094d\u092f\u093e\u0926\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u090f \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0947 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u0947 \u092c\u093e\u0930\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u091c\u093e\u0928\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0915\u093f \u0935\u0939 \u0915\u094c\u0928 \u0938\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u0915\u0940\u092c\u094b\u0930\u094d\u0921 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u092c\u0938\u0947 \u091c\u094d\u092f\u093e\u0926\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u0948, \u0915\u0940\u092c\u094b\u0930\u094d\u0921 \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0939\u0941\u0924 \u0938\u0930\u0932 \u0924\u0925\u093e \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0939\u0941\u0924 \u0924\u0947\u091c \u0939\u0948 \u0907\u0938\u0932\u093f\u090f \u0915\u0940\u092c\u094b\u0930\u094d\u0921 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0938\u0930\u094d\u0935\u093e\u0927\u093f\u0915 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948.<\/p>\n\n\n\n \u0915\u0940\u092c\u094b\u0930\u094d\u0921 \u0926\u093f\u0916\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u091f\u093e\u0907\u092a\u0930\u093e\u0907\u091f\u0930 \u0915\u0940 \u0924\u0930\u0939 \u0926\u093f\u0916\u093e\u0908 \u0926\u0947\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0907\u0938\u0938\u0947 \u091f\u093e\u0907\u092a \u0915\u093f\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u092a\u094d\u0930\u0924\u094d\u092f\u0947\u0915 \u0905\u0915\u094d\u0937\u0930\/ \u0915\u0948\u0930\u0947\u0915\u094d\u091f\u0930 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u0940 \u092e\u0947\u092e\u094b\u0930\u0940 \u092e\u0947\u0902 \u091a\u0932\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0935\u0930\u094d\u0924\u092e\u093e\u0928 \u0938\u092e\u092f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u0940\u092c\u094b\u0930\u094d\u0921 \u0915\u0908 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u0947 \u0906\u0915\u093e\u0930 \u0924\u0925\u093e \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0906\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u093f\u0938\u092e\u0947\u0902 105,108 \u092f\u093e \u0907\u0938\u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0915\u0941\u0902\u091c\u093f\u092f\u093e\u0901 (Keys) \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948.<\/p>\n\n\n\n \u092e\u093e\u0909\u0938 \u0935\u0930\u094d\u0924\u092e\u093e\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0930\u094d\u0938\u0928\u0932 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u092c\u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u092a\u094d\u0930\u091a\u0932\u093f\u0924 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0947 \u090f\u0915 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u0948, \u091a\u0942\u0939\u0947 \u0915\u0947 \u091c\u0948\u0938\u0947 \u0926\u093f\u0916\u093e\u0908 \u0926\u0947\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0915\u093e \u0907\u0938\u0947 \u092e\u093e\u0909\u0938 \u0915\u0939\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948, \u092e\u093e\u0909\u0938 \u090f\u0915 Cursor \u0928\u093f\u092f\u0902\u0924\u094d\u0930\u0915 \u0924\u0925\u093e \u092a\u094b\u0902\u091f\u093f\u0902\u0917 \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u0948.<\/p>\n\n\n\n \u092e\u093e\u0909\u0938 \u0915\u0947 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f\u0924\u0903 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u092d\u0940 \u0924\u0930\u0939 \u0915\u093e \u0921\u093e\u091f\u093e (\u092a\u093e\u0920\u094d\u092f \u092f\u093e \u0905\u0902\u0915) \u092a\u094d\u0930\u0935\u093f\u0937\u094d\u091f \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948, \u092e\u093e\u0909\u0938 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0935\u093f\u0902\u0921\u094b\u091c \u0911\u092a\u0930\u0947\u091f\u093f\u0902\u0917 \u0938\u093f\u0938\u094d\u091f\u092e \u0906\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u092a\u0930\u094d\u0938\u0928\u0932 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0926\u0947\u0936 \u092a\u094d\u0930\u091a\u093e\u0932\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948, \u092e\u093e\u0909\u0938 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 Cursor \u0915\u094b \u0928\u093f\u092f\u0902\u0924\u094d\u0930\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0924\u0925\u093e \u091c\u092c \u092e\u093e\u0909\u0938 Cursor \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0938\u094d\u0925\u093e\u0928 \u092a\u0930 \u092a\u0939\u0941\u0902\u091a \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0924\u094b \u092e\u093e\u0909\u0938 \u092c\u091f\u0928 \u0915\u094b \u0915\u094d\u0932\u093f\u0915 \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0939\u092e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0926\u0947\u0936\u094b\u0902 \u0915\u093e \u091a\u092f\u0928 \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0914\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0926\u0947\u0936 \u092a\u094d\u0930\u091a\u093e\u0932\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u0938\u094d\u0915\u0948\u0928\u0930 \u090f\u0915 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u0948, \u0938\u094d\u0915\u0948\u0928\u0930 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0917\u094d\u0930\u093e\u092b\u093f\u0915\u094d\u0938 \u092f\u093e \u092b\u094b\u091f\u094b \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0905\u0924\u094d\u092f\u0927\u093f\u0915 \u0909\u0928\u094d\u0928\u0924 \u0938\u094d\u0915\u0948\u0928\u0930 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0915\u093e\u0917\u091c \u092e\u0947\u0902 \u0932\u093f\u0916\u0947 \u0939\u0941\u090f \u091f\u0947\u0915\u094d\u0938\u094d\u091f \u0915\u094b \u0938\u0940\u0927\u0947 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u093e\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u092d\u0940 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948 \u091c\u093f\u0938\u0947 \u0911\u092a\u094d\u091f\u093f\u0915\u0932 \u0915\u0948\u0930\u0947\u0915\u094d\u091f\u0930 \u0930\u093f\u0915\u0949\u0917\u094d\u0928\u093f\u0936\u0928 (Optical Character Recognition) \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u0905\u0927\u093f\u0915\u0924\u0930 \u0938\u094d\u0915\u0948\u0928\u0930 \u0917\u094d\u0930\u093e\u092b\u093f\u0915\u094d\u0938 \u092f\u093e \u092b\u094b\u091f\u094b \u0938\u094d\u0915\u0948\u0928\u0930 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u093f\u0928\u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u091a\u093f\u0924\u094d\u0930 \u092f\u093e \u0906\u0915\u0943\u0924\u093f \u0915\u094b \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u092e\u094b\u0930\u0940 \u092e\u0947\u0902 \u0921\u093f\u091c\u093f\u091f\u0932 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u0915\u0948\u0930\u0947\u0915\u094d\u091f\u0930 \u0930\u0940\u0921\u0930 (Character Reader) \u092f\u093e \u0915\u0948\u0930\u0947\u0915\u094d\u091f\u0930 \u0915\u094b \u092a\u0922\u093c\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u093e \u092f\u0902\u0924\u094d\u0930 \u091b\u092a\u0947 \u0939\u0941\u090f \u0924\u0925\u093e \u0939\u0938\u094d\u0924\u0932\u093f\u0916\u093f\u0924 \u0905\u0915\u094d\u0937\u0930\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u092e\u0930\u094d\u0925 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902, \u092e\u0924\u0932\u092c \u0915\u0948\u0930\u0947\u0915\u094d\u091f\u0930 \u0930\u0940\u0921\u0930 \u0915\u093e \u092f\u0942\u091c \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u091b\u092a\u0947 \u0939\u0941\u090f \u0915\u093e\u0917\u091c \u0915\u0947 \u0936\u092c\u094d\u0926\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u090f \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0947 \u0915\u094b\u0921 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0930\u093f\u0935\u0930\u094d\u0924\u093f\u0924 \u0915\u0930 \u0926\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948 \u091c\u093f\u0938\u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u0915\u0948\u0930\u0947\u0915\u094d\u091f\u0930 \u0930\u0940\u0921\u0930 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0915\u093e\u0917\u091c \u092e\u0947\u0902 \u0932\u093f\u0916\u0947 \u0939\u0941\u090f \u0936\u092c\u094d\u0926\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0914\u0930 \u0909\u0928\u094d\u0939\u0947\u0902 \u090f\u0921\u093f\u091f \u092d\u0940 \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u0915\u0948\u0930\u0947\u0915\u094d\u091f\u0930 \u0930\u0940\u0921\u0930 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0905\u0932\u0917-\u0905\u0932\u0917 \u0924\u0915\u0928\u0940\u0915 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948 \u091c\u0948\u0938\u0947 \u0915\u093f –<\/p>\n\n\n\n \u092f\u0939 \u0935\u0940\u0921\u093f\u092f\u094b \u0917\u0947\u092e \u0916\u0947\u0932\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0906\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0935\u093f\u0936\u0947\u0937 \u0909\u092a\u0915\u0930\u0923 \u0939\u0948, \u091c\u0949\u092f\u0938\u094d\u091f\u093f\u0915 \u0915\u0947 \u092e\u093e\u0927\u094d\u092f\u092e \u0938\u0947 \u0938\u094d\u0915\u094d\u0930\u0940\u0928 \u092a\u0930 \u0926\u093f\u0916\u093e\u0908 \u0926\u0947 \u0930\u0939\u0947 \u091f\u0930\u094d\u091f\u0932 \u092f\u093e \u0906\u0915\u0943\u0924\u093f \u0915\u094b \u0907\u0938\u0915\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0921\u0932 \u0915\u0947 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0915\u0902\u091f\u094d\u0930\u094b\u0932 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0925\u093e \u0909\u0938\u0947 \u091a\u0932\u093e\u092f\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948. <\/p>\n\n\n\n \u091c\u0949\u092f\u0938\u094d\u091f\u093f\u0915 \u0915\u093e \u092e\u0941\u0916\u094d\u092f \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u092c\u091a\u094d\u091a\u094b\u0902 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0917\u0947\u092e \u0916\u0947\u0932\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f \u092f\u0939 \u092c\u091a\u094d\u091a\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0938\u093f\u0916\u093e\u0928\u0947 \u0915\u093e \u092c\u0939\u0941\u0924 \u0939\u0940 \u0906\u0938\u093e\u0928 \u0924\u0930\u0940\u0915\u093e \u0939\u0948, \u0935\u0948\u0938\u0947 \u0924\u094b \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u092d\u0940 \u0917\u0947\u092e \u0915\u0940\u092c\u094b\u0930\u094d\u0921 \u0915\u0947 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u092d\u0940 \u0916\u0947\u0932\u0947 \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u092a\u0930\u0902\u0924\u0941 \u0917\u0947\u092e \u0915\u094b \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0917\u0924\u093f \u0938\u0947 \u0915\u0902\u091f\u094d\u0930\u094b\u0932 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u092f\u093e \u092b\u093f\u0930 \u0916\u0947\u0932\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u091c\u0949\u092f\u0938\u094d\u091f\u093f\u0915 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948.<\/p>\n\n\n\n \u091f\u091a \u0938\u094d\u0915\u094d\u0930\u0940\u0928 (Touch Screen) \u090f\u0915 \u0935\u093f\u0936\u0947\u0937 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u0940 \u092f\u0941\u0915\u094d\u0924\u093f \u0939\u0948, \u0907\u0938\u092e\u0947\u0902 \u090f\u0915 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u0940 \u0921\u093f\u0938\u094d\u092a\u094d\u0932\u0947 \u0938\u094d\u0915\u094d\u0930\u0940\u0928 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u091c\u093f\u0938\u0915\u0940 \u0938\u0939\u093e\u092f\u0924\u093e \u0938\u0947 \u0909\u0902\u0917\u0932\u093f\u092f\u094b\u0902 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0938\u094d\u0915\u094d\u0930\u0940\u0928 \u092a\u0930 \u092e\u0947\u0928\u094d\u092f\u0942 \u092f\u093e \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0911\u092c\u094d\u091c\u0947\u0915\u094d\u091f \u0915\u093e \u091a\u092f\u0928 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0910\u0938\u0947 \u0935\u094d\u092f\u0915\u094d\u0924\u093f \u091c\u093f\u0928\u094d\u0939\u0947\u0902 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u093e \u092c\u0939\u0941\u0924 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u091c\u094d\u091e\u093e\u0928 \u0928\u093e \u0939\u094b \u0935\u0939 \u092d\u0940 \u0907\u0938\u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0906\u0938\u093e\u0928\u0940 \u0938\u0947 \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u091f\u091a \u0938\u094d\u0915\u094d\u0930\u0940\u0928 \u091a\u0932\u093e\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u092d\u0932\u0947 \u0939\u0940 \u0915\u093f\u0924\u0928\u0947 \u0939\u0940 \u0906\u0938\u093e\u0928 \u0939\u094b \u092a\u0930\u0902\u0924\u0941 \u092f\u0939 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0921\u093c\u0940 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0921\u093e\u091f\u093e \u0915\u094b \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u0939\u092e\u093e\u0930\u0940 \u0938\u0939\u093e\u092f\u0924\u093e \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u091f\u091a \u0938\u094d\u0915\u094d\u0930\u0940\u0928 \u0915\u093e \u092e\u0941\u0916\u094d\u092f \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u092e\u094b\u092c\u093e\u0907\u0932 \u092b\u094b\u0928, \u091f\u0947\u092c\u0932\u0947\u091f, Palmtop \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930, \u0924\u0925\u093e \u092c\u0948\u0902\u0915\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u090f\u091f\u0940\u090f\u092e \u092e\u0936\u0940\u0928\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948.<\/p>\n\n\n\n \u090a\u092a\u0930 \u092c\u0924\u093e\u090f \u0917\u090f \u0938\u092d\u0940 \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0921\u093e\u091f\u093e \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0938\u0930\u094d\u0935\u093e\u0927\u093f\u0915 \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u090f \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0947 \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u0948 \u0907\u0928\u0915\u0947 \u0905\u0932\u093e\u0935\u093e \u092d\u0940 \u092c\u0939\u0941\u0924 \u0938\u093e\u0930\u0947 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u0948\u0938\u0947 \u0915\u093f \u0932\u093e\u0907\u091f \u092a\u0947\u0928, \u0915\u094d\u092f\u0942 \u0906\u0930 \u0915\u094b\u0921 \u0938\u094d\u0915\u0948\u0928\u0930, \u091f\u094d\u0930\u0948\u0915\u092c\u0949\u0932, \u0935\u0949\u0907\u0938 \u0930\u093f\u0915\u0949\u0917\u094d\u0928\u093f\u0936\u0928 \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938, \u0921\u093f\u091c\u093f\u091f\u0932 \u0915\u0948\u092e\u0930\u093e \u0907\u0924\u094d\u092f\u093e\u0926\u093f \u092d\u0940 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u0947 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u090f \u091c\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902.<\/p>\n\n\n\n \u0907\u0928\u094d\u0939\u0947\u0902 \u092d\u0940 \u092a\u0922\u093c\u0947\u0902 :-<\/strong><\/p>\n\n\n\n \u0915\u092e\u094d\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u0940 \u092a\u0940\u0922\u093c\u093f\u092f\u093e\u0902 (Generations of Computers)<\/a><\/p>\n\n\n\n \u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u093e \u0907\u0924\u093f\u0939\u093e\u0938 (History of Computer)<\/a><\/p>\n\n\n\n Computer \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0930\u091a\u0928\u093e<\/a><\/p>\n\n\n\n\u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 \u0915\u094d\u092f\u093e \u0939\u0948 –<\/strong><\/h2>\n\n\n\n
\u0915\u0902\u092a\u094d\u092f\u0942\u091f\u0930 \u0915\u0947 \u0907\u0928\u092a\u0941\u091f \u0921\u093f\u0935\u093e\u0907\u0938 –<\/strong><\/h2>\n\n\n\n
1. \u0915\u0940-\u092c\u094b\u0930\u094d\u0921 (Keyboard)\u00a0<\/strong><\/h3>\n\n\n\n
2. \u092e\u093e\u0909\u0938 (Mouse)<\/strong><\/h3>\n\n\n\n
3. \u0938\u094d\u0915\u0948\u0928\u0930 (Scanner)<\/strong><\/h3>\n\n\n\n
4. \u0915\u0948\u0930\u0947\u0915\u094d\u091f\u0930 \u0930\u0940\u0921\u0930 (Character Reader)\u00a0<\/strong><\/h4>\n\n\n\n
5. \u091c\u0949\u092f\u0938\u094d\u091f\u093f\u0915 (Joystick)<\/strong><\/h4>\n\n\n\n
6. \u091f\u091a \u0938\u094d\u0915\u094d\u0930\u0940\u0928 (Touch Screen)<\/strong><\/h4>\n\n\n\n